Uzman psikolog Begüm Karataylıoğlu mükemmelliyetçilik nedir, nereden gelir? Neden her işi mükemmel yapmak isteriz? Eleştiri ve mükemmellik arasındaki ilişki nedir? “Eksik olmak” korkusu bize ne yapar? Ve daha bir çok sorunun cevabını bizlere bu videoda anlatıyor.
Mükemmeliyetçilik Nedir?
Araştırmacılar ve uzmanlar mükemmeliyetçilik nedir konusunda tek bir ortak tanımda buluşamasa da, genel olarak kişinin kendisi için aşırı yüksek beklentiler koyması ve bu beklentilere ulaşma konusunda oldukça endişe duyması, dolayısıyla bunlarla ilgili kendine aşırı eleştirel yaklaşması durumunu ifade eder.
Mükemmeliyetçilik bir bakıma “kusursuzluğu arama” olarak da tanımlanır. Bu tarz bir mükkemmeli arama içinde olan kişiler genellikle başarısızlığa aşırı derecede odaklanır, başarılarını görmezden gelme eğilimde olur, hatalarına olduğundan daha büyük anlam yükler ve kendi ile ilgili olumsuz duygular besler.
Mükemmeliyetçilik İyi Bir Özellik Olabilir mi?
Bilimsel araştırmaların vardığı ortak bir sonuç var: Mükemmeliyetçilik uyumsuz bir davranıştır! Her ne kadar çevremizde bir miktar mükemmeliyetçiliğin iyi olduğuna, bizi başarı için teşvik ettiğine dair söylemler duysak da aslında orada sözü edilen kavram mükemmeliyetçilikten çok “başarı odaklı olma” veya “üstün olma isteği”dir.
Mükemmeliyetçilik nedir dendiğinde bu alanda önde gelen bilim adamlarından biri olan Hewitt, mükemmeliyetçiliğin diğer başarı istekleri ile karıştırılmaması gerektiğini vurgular ve aslında mükemmeliyetçi davranışın olumlu bir yanının bulunmadığını söyler.
Mükemmeliyetçiliğin Belirtileri Nelerdir?
Hata yaptığınızda kendinize aşırı yükleniyor ve en ufak bir başarısızlıkta kendinizi değersiz görüyorsanız,
Başarılarınızdan çok başarısızlıklarınıza odaklanmaya eğilimliyseniz,
Çoğunlukla yeterince iyi olmadığınızı düşünüyorsanız,
Tüm işleri en iyi şekilde yapmanız gerektiğini düşünüyorsanız,
En iyiye odaklanma nedeniyle işleri zamanında bitirme sorunu yaşıyorsanız,
Yaptıklarınızla ilgili tatmin olmuyorsanız,
mükemmeliyetçilikten şüphelenebilirsiniz.
Hepimiz zaman zaman yukarıdakileri yaşasak da, mükemmeliyetçi kişiler için bunlar yaşamlarının bir parçası haline gelmiştir.
Mükemmeliyetçiliği Anlamanın Önemi
Toplumda yüksek standartlara önem verilmesi, ailelerin çocuklarından mükemmel olma çabalarını beklemesi gibi durumlar, insanların sürekli yüksek performans sergileme gereği ve baskılarına maruz kalmasına neden olabiliyor.
Bazılarımız kendi kapasitemizin ve sınırlılıklarımızın farkında olsak da, bazılarımız (kişilik özelliklerimizin de etkisiyle) sadece “en iyi” ye odaklanıyor ve bazı zamanlar “ortalama” ve “hata” gibi durumlarla karşılaşmanın olağan olduğunu kabul etmiyoruz.
Oysa eksikliklerin, hataların kabul edilmemesi, başarısızlık hissini, kendine güvensizliği, suçluluk duygusunu tetikleyebiliyor. Tüm bunların sonucu da aşırı stres, kaygı ve depresyon gibi olumsuz duygusal sonuçlar orataya çıkabiliyor; uyumsuz davranışlar görülebiliyor.
Ayrıca kişiler arası ilişkilerin de mükemmeliyetçilikten etkilendiğini biliyoruz. Yakın ilişkide olduğumuz kişiler, bizim kendimize koyduğumuz yüksek beklentiler ve bunlarla ilgili saplantılı düşünceler nedeniyle rahatsız edici davranışlarımızdan etkilenebiliyor.
Bu nedenle mükemmeliyetçiliğin en iyi şekilde anlaşılmasının ve gerektiğinde yardım alınmasının gereğini kavramak önemlidir.
Psikolog Begüm Karataylıoğlu’nun Megareform’daki tüm eğitimlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Kendisinin instagram hesabını görmek için buraya tıklayınız.
Begüm Karataylıoğlu’nun internet adresi için tıklayınız.
